Άμεση ανάλυση: Η Απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών - Κρίσιμα ερωτήματα

Σε σχεδόν ανύποπτο χρόνο οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί που εδώ και πέντε μήνες κρατούνταν χωρίς δίκη στις τουρκικές φυλακές της Αδριανούπολης, αφέθηκαν ελεύθεροι να επιστρέψουν στην Ελλάδα, με τη δικάσιμό τους να αναμένεται να οριστεί κάποια στιγμή στο επόμενο διάστημα. Πρόκειται για είδηση εξαιρετικά χαρμόσυνη όσο και πολυσήμαντη, καθώς το οικονομικό πλαίσιο και η χρονική συγκυρία κατά τα οποία συνέβη είναι ιδιαιτέρως κομβικής σημασίας για τη γείτονα χώρα.

Στην ουσία του πράγματος, ο ανθυπολοχαγός Άγγελος Μητρετώδης και ο λοχίας ΕΠΟΠ Δημήτρης Κούκλατζης αξίζουν συγχαρητήρια καθώς επέδειξαν σπάνιο θάρρος, ψυχραιμία και καρτερικότητα, ερχόμενοι αντιμέτωποι με την πρωτόγνωρη εμπειρία της κράτησης σε ξένη χώρα σε καιρό ειρήνης. 

Τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικογένειές τους αντιμετώπισαν την πεντάμηνη δοκιμασία με σοβαρότητα, ψυχική δύναμη και ειλικρινή πατριωτισμό. Το μαρτύριό τους έλαβε αίσιο τέλος και χρέος όλων των παραγόντων της ελληνικής πολιτείας είναι στο εξής να φροντίσουν ώστε να μη συμβεί ξανά παρόμοιο περιστατικό στο μέλλον.

Στην πολιτική «μετάφραση» της εξέλιξης, τα πράγματα είναι σαφώς πιο σύνθετα. Ο «σουλτάνος» Ταγίπ Ερντογάν λέγεται από αρκετούς ότι αποφάσισε να δείξει τη... «μεγαθυμία» του και να δώσει το σουλτανικό af (άφεση) στους δύο Έλληνες, μάλιστα επιλέγοντας την παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου για να το πράξει.

Δεν γνωρίζω αν ο γειτονικός ηγέτης είναι τόσο γενναιόδωρος ή αν φιλοδοξεί να εφαρμόσει και στο τυπικό της νέας του διακυβέρνησης τις συνήθειες των Οθωμανών σουλτάνων. Γνωρίζω κάτι περισσότερο πεζό όμως. Ότι η διεθνής σκακιέρα αποτελεί διαχρονικά και σταθερά ένα πεδίο «δούναι και λαβείν».

Η Τουρκία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξαιρετικά δεινή οικονομική κατάσταση. Η αξία της λίρας κατρακυλά καθημερινά σε δραματικά χαμηλά σημεία. Οι εξωτερικοί εμπορικοί δασμοί που επιβάλλονται αναμένεται να δημιουργήσουν πολύ σύντομα σοβαρό πρόβλημα εισαγωγών στη χώρα. 

Η αλαζονεία του Ερντογάν μοιάζει να έχει οδηγήσει, στη δεδομένη συγκυρία, την Τουρκική Δημοκρατία στη γωνία των πολιτικών συσχετισμών, έχοντας τοποθετήσει απέναντί της όλες τις μεγάλες δυνάμεις. ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετούν για πρώτη φορά ξεκάθαρη αντι-τουρκική στάση, ενώ η Ρωσία δεν είναι φυσικά διατεθειμένη να σπεύσει σε βοήθεια των Τούρκων για χάρη του Ερντογάν, διακινδυνεύοντας να τεθεί η ίδια σε ακόμη πιο περιθωριακή θέση από τους δυτικούς.

Στο πλαίσιο, λοιπόν αυτό, είναι σοβαρή η πιθανότητα η απελευθέρωση των δύο Ελλήνων να έλαβε χώρα ως απότοκο πολυεπίπεδων πιέσεων προς τους γείτονες. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο κανόνας του «δούναι και λαβείν» στον οποίο προαναφερθήκαμε, δεν παύει να ισχύει. Κατά τους προσεχείς μήνες θα φανεί αν και ποια ανταλλάγματα παρεσχέθησαν ή θα παρασχεθούν και – κατ’ επέκταση – αν τα ανταλλάγματα αυτά είναι ικανά να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο αλλαγής της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή μας.