Και λόγια και έργα

Παρακολουθώ τη δημόσια συζήτηση που ακολούθησε τη συνάντηση Δένδια - Τσαβούσογλου στην Άγκυρα. Προσωπικά, κατέθεσα τη γνώμη μου με άρθρο. Επί μήνες έχω αρθρογραφήσει ασκώντας έντονη κριτική σε λάθη και αργοπορίες πάνω στα ίδια θέματα, αλλά χωρίς να θέλω να αποσιωπήσω τα θετικά και τις προσπάθειες προς τη σωστή κατεύθυνση.

Προχθές είδα κάτι σωστό και γι' αυτό το χειροκρότησα, τονίζοντας ότι περιμένω να έχει συνέχεια και διάρκεια. Η παρουσία του Υπουργού Εξωτερικών στην Τουρκία δεν ήταν σωστή επειδή ικανοποίησε το δικό μου θυμικό και το θυμικό της τεράστιας πλειονότητας του ελληνικού λαού. Ήταν σωστή επειδή ήταν αληθινή. Επειδή εξέφρασε τις πάγιες ελληνικές θέσεις. Επειδή δεν τις απέκρυψε ευρισκόμενος στην έδρα του "αντιπάλου". Επειδή κατέδειξε ότι η διπλωματική ευπρέπεια μπορεί να συμβαδίσει με την ξεκάθαρη γλώσσα. Και όταν αυτός ο συνδυασμός εμφανίζεται δημοσίως, φέρνει τον εκάστοτε συνομιλητή προ των ευθυνών του.

 Παρ' όλα αυτά, βλέπω ότι από πολλούς, εξαιρετικά σοβαρούς, δημοσιολογούντες εξακολουθεί να εκφράζεται η άποψη ότι "αυτά είναι λόγια" και σκοπό έχουν το εσωτερικό ακροατήριο, το οποίο δήθεν κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Απαντώ μόνο με ένα επιχείρημα επί της ουσίας: Αν ο Δένδιας ήθελε να στοχεύσει το εσωτερικό ακροατήριο δεν θα μιλούσε μέσα στην Τουρκία. Θα στεκόταν ως ένας κύριος με κοστούμι που πήγε να πιει καφέ με τον Ερντογάν και τον Τσαβούσογλου χωρίς να πει την παραμικρή κουβέντα που θα τους έθιγε. Ακολούθως, θα ερχόταν στην Ελλάδα και στην πρώτη συνεδρίαση της ολομέλειας της βουλής θα κατακεραύνωνε την Τουρκία από απόσταση ασφαλείας, μέσα σε απολύτως φιλικό περιβάλλον και με την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ να τον χειροκροτεί όρθια, όπως το συνηθίζει. Εφόσον επέλεξε να εκθέσει τις ελληνικές θέσεις με τον τρόπο που το έκανε, στο ύφος που το έκανε και στον τόπο που το έκανε (στέλνοντας μήνυμα όχι μόνο στους Τούρκους φυσικά), δημιούργησε ένα προηγούμενο το οποίο μου δίνει εμένα το δικαίωμα να θεωρήσω ότι βρισκόμαστε ενώπιον στρατηγικής επιλογής. Η επίσκεψη στην Κύπρο την αμέσως επομένη για συναντήσεις με τους ΥΠΕΞ Κύπρου, Ισραήλ τα Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, οι πολλές συναντήσεις με Λίβυους κυβερνητικούς, η επικείμενη συνάντηση με τον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ και η έξοδος γαλλικού ερευνητικού με γαλλικό, ελληνικό και ιταλικό πλήρωμα νοτίως της Κρήτης στην περιοχή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου μαρτυρούν του λόγου το αληθές.

Συμπερασματικά: Η εξωτερική πολιτική χρειάζεται ΚΑΙ λόγια ΚΑΙ έργα. Αν το τι θέλεις από τους φίλους σου δεν είναι σαφές και το τι τολμάς να πεις απέναντι στους εχθρούς σου είναι ακόμη πιο ασαφές, είσαι χαμένος από χέρι. Η Ελλάδα είναι μία χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του ΝΑΤΟ, με στρατιωτικές δαπάνες άνω του 2% του ΑΕΠ, με σταθερές συμμαχίες με τη Γαλλία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με αναβαθμισμένη σχέση με τις ΗΠΑ και προσωπικά εξαιρετικές σχέσεις με τον Πρόεδρο Μπάιντεν (εν αντιθέσει με τον προκάτοχό του). Αν μια τέτοια χώρα φοβάται ακόμη και να μιλήσει, τότε θα διστάσει πολύ περισσότερο να πράξει αυτά που πρέπει.

Επί του θέματος τώρα, όταν οι συνθήκες αλλάζουν, ο δημόσιος λόγος οφείλει να προσαρμόζεται στις συνθήκες. Αυτό πιστεύω. Όταν κάποιος έχει προγράψει τις θέσεις του πάνω στην πέτρα και απλώς τις αναπαράγει ανεξαρτήτως του τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, τότε δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν. Είτε δεν επιθυμεί να αναλύσει πραγματικά τη σημασία των εξελίξεων είτε επιθυμεί να διατηρήσει ζεστό ένα συγκεκριμένο ακροατήριο που σταθερά τον διαβάζει και τον εκτιμά.

Προσωπικά δεν ανήκω σε καμία από τις δύο αυτές κατηγορίες. Έγραψα για τα λάθη όταν διαπίστωσα λάθη, πάντα κατά την προσωπική μου ταπεινή άποψη. Γράφω για τα σωστά όταν διαπιστώνω τα σωστά. Πάντα υφιστάμενος τη δημόσια κριτική στην οποία αυτονόητα πρέπει να υπόκειται ο δημόσιος λόγος.

Δεν υπήρξα μέχρι σήμερα κομματικός εγκάθετος. Δεν πρόκειται όμως και ποτέ να γίνω οπαδός του δημόσιου δονκιχωτισμού.