Τρίτη 22 Ιουνίου 2021

Νέες προκλήσεις για νέα μυαλά


Η πανδημική κρίση του 2020-2021 αποτέλεσε μία πολυδιάστατη «καταιγίδα» για τους περισσότερους ανθρώπους. Για όλους σίγουρα υπήρξε καταλύτης σε ό,τι αφορά στις κοινωνικές συναναστροφές, την επαγγελματική δραστηριότητα και την εκπαίδευσή τους. Για τους νέους, τα περιοριστικά μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας δοκίμασαν αντοχές και δυνατότητες. Αποκάλυψαν όμως και μία νέα πραγματικότητα, η οποία υπέφωσκε. Πρόκειται για την πραγματικότητα των εργαλείων και των προοπτικών των σύγχρονων Ελλήνων πολιτών με όρους 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.

Η επιστημονική κοινότητα, ο επιχειρηματικός κόσμος και η κοινωνία των πολιτών ασχολούνται τα τελευταία χρόνια επισταμένως με την κατανόηση και προώθηση του συγκεκριμένου όρου. Επί της ουσίας, πρόκειται για τη μετάβαση της ανθρωπότητας από τη συνύπαρξη αναλογικού και ψηφιακού κόσμου στον αυτοματισμό της καθημερινότητας. Μία νέα εποχή με χαρακτηριστικά γνωρίσματα την αυτο-εκπαίδευση των ίδιων των μηχανών (machine learning), την επιστήμη των δεδομένων (data science) και την τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence)

Στην Ελλάδα βεβαίως δεν βρισκόμαστε ακόμη εκεί. Οι μαθητές και οι νέοι φοιτητές όμως ήταν εκείνοι που πήραν μία πρώτη «γεύση» αυτού του νέου κόσμου, έστω κι αν αυτό συνέβη με τρόπο ψυχολογικά σκληρό και καταναγκαστικό.

Η λήψη μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας και διακοπής των διά ζώσης μαθημάτων, έφερε - την άνοιξη του 2020 - τα ελληνικά πανεπιστήμια προ ενός μεγάλου υπαρξιακού διλήμματος. Να διακόψουν εντελώς κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα μέχρι το τέλος της πανδημίας, δηλαδή επ’ αόριστον, ή να βρουν νέες μεθόδους και διαδικασίες εκπαίδευσης και παραγωγής ερευνητικού έργου. Το ένστικτο της συλλογικής αυτοσυντήρησης και η παράλληλη υποχρέωση παροχής ανώτατης εκπαίδευσης στους νέους ανθρώπους απάντησαν άμεσα στο πρόβλημα.

Πληθώρα τμημάτων ελληνικών πανεπιστημίων αναπτύχθηκε μέσω ψηφιακών πλατφορμών και βάσεων δεδομένων για την παροχή τηλεκπαίδευσης στους νέους φοιτητές. Δεν θα συνιστούσε υπερβολή ο χαρακτηρισμός «υπερπροσπάθεια» για τα περισσότερα μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) των ιδρυμάτων, τα οποία κοπίασαν προκειμένου να διδάξουν, να επιλύσουν τεχνικά προβλήματα και να συνεργαστούν με φοιτητές, συναδέλφους, διοικητικό προσωπικό και άλλους φορείς. Για να προσφέρουν, τελικά, στην ακαδημαϊκή κοινότητα τη μεγαλύτερη δυνατή αίσθηση της εγγύτητας με την παραγωγή γνώσης και επιστημονικού έργου.

Στο πλαίσιο αυτό, οι πρωτοετείς φοιτητές μπήκαν από νωρίς στα «βαθιά». Έχει σημειωθεί αρκετές φορές, αλλά λίγες συγκριτικά με το μέγεθος της αλλαγής που συντελέστηκε: Οι σημερινοί 19άρηδες και περσινοί 18άρηδες υπήρξαν η πρώτη γενιά φοιτητών που δεν ήρθαν σε φυσική επαφή με το πανεπιστήμιό τους και τους ανθρώπους του κατά το πρώτο έτος των σπουδών τους. Ήταν η πρώτη φορά που ο όρος «φοιτητική ζωή» ταυτίστηκε σε απόλυτο βαθμό με την οθόνη του υπολογιστή και το chatting στο κινητό. Αληθινά σκληρό όσο και πρωτόγνωρο για όλους.

Η αναγκαστική προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα συμβαδίζει με άλλο ένα δεδομένο, το οποίο είχε αρχίσει να καταγράφεται πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19. Οι φοιτητές πλέον συμμετέχουν στα μαθήματα, επιθυμούν να ολοκληρώσουν εγκαίρως τις σπουδές τους και γνωρίζουν ότι η αγορά εργασίας που τους περιμένει είναι ένας πόλεμος επιβίωσης του περισσότερο καταρτισμένου.

Ο Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αχιλλέας Γραβάνης είχε δηλώσει σχετικά:

«Τα αμφιθέατρα είναι πλέον γεμάτα. Οι φοιτητές έχουν συνειδητοποιήσει ότι η επαγγελματική τους ζωή θα είναι πολύ δύσκολη στην Ελλάδα και έτσι επιδιώκουν να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια. Παρατηρώ ότι οι φοιτητές έχουν ζέση όχι μόνο για τις συμβατικές υποχρεώσεις τους ώστε να περάσουν ένα μάθημα. Αφιερώνουν πολύ χρόνο στα εργαστήρια για παραγωγή νέας γνώσης, ζητούν να κάνουν εργασίες». (Πηγή: kathimerini.gr)

Η τάση αυτή συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου, Καθηγητής κ. Βασίλειος Κέφης, ανέφερε:

«Δεν είναι τυχαίο ότι στις παρακολουθήσεις μέσω τηλεκπαίδευσης μπαίνουν πάρα πολλοί φοιτητές και φοιτήτριες. Δεν ξέρω βέβαια πόσοι και πόσες είναι καθ’ όλη τη διάρκεια των διαλέξεων μπροστά στον υπολογιστή, κάτι το οποίο είναι λογικό και αναπόφευκτο. Δυσκολίες είχαμε στην αρχή, βεβαίως. Αρκετοί φοιτητές δεν ήταν εξοικειωμένοι 100%. Άλλοι δεν είχαν και εύκολη πρόσβαση στο ίντερνετ. Πχ σε κάποιες περιοχές δεν υπήρχε καλό σήμα. Ίσως και κάποια παιδιά να μην είχαν την υλική υποδομή και έπρεπε να δαπανήσουν χρήματα για να την αγοράσουν. Παρόλα αυτά, τα πράγματα πλέον έχουν ομαλοποιηθεί αρκετά». (Πηγή: citycampus.gr)

Χωρίς τα παραπάνω να σημαίνουν επ’ ουδενί ότι τα νέα μέσα διδασκαλίας μπορούν να αντικαταστήσουν σε οποιαδήποτε περίπτωση τη διά ζώσης διδασκαλία, το συμπέρασμα που ενδείκνυται να εξαχθεί από αυτή την εξέλιξη είναι, νομίζω, προφανές.

Ο νέος κόσμος του αυτοματισμού και των πολλαπλών δεξιοτήτων που ανοίγεται μπροστά μας απαιτεί προσαρμοστικότητα και ευελιξία σε όλα τα επίπεδα, από το ακαδημαϊκό μέχρι το κοινωνικό και το επαγγελματικό. Οι 18άρηδες του 2020 απέδειξαν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο ότι διαθέτουν αυτό το μεγάλο προσόν, το οποίο αποτελεί οδηγό για την αυριανή τους πορεία στο σκληρό επαγγελματικό στίβο, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό.

Διότι δεν αρκεί να πιστεύεις στην ομορφιά των ονείρων σου, όπως έλεγε ο John Lennon. Πρέπει και να μπορείς να «χωρέσεις» τα όνειρα αυτά στο κοστούμι της εποχής σου. Η ελληνική νεολαία, με όλα τα θετικά και τα αρνητικά της – όπως και η εκάστοτε νεολαία άλλωστε – πέρασε με επιτυχία αυτές τις εξετάσεις.

Οι νέες προκλήσεις άλλωστε χρειάζονται νέα μυαλά προκειμένου να καρποφορήσουν και να μη μετατραπούν σε… τροπικές καταιγίδες. Τα καλύτερα είναι μπροστά.

 

*Δημοσιεύθηκε στο Antipost.gr.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Γράψτε εδώ το σχόλιό σας.

Δημοφιλείς αναρτήσεις