Το πολιτικό και το προσωπικό

Γράφω αυτές τις γραμμές με αφορμή τον ξαφνικό, αδόκητο, συγκλονιστικά αναπάντεχο χαμό του δημοσιογράφου Βασίλη Μπεσκένη. Επρόκειτο για έναν άνθρωπο που στα 43 του χρόνια είχε κατορθώσει να κομίσει στη σημερινή γενιά της δημοσιογραφίας ένα ήθος και μια ευπρέπεια άλλων εποχών.

Τι πιστεύουν τελικά οι Έλληνες για την Ευρώπη;

Τις μέρες αυτές δημοσιεύτηκε το νέο Ευρωβαρόμετρο. Σύμφωνα με τη γνωστή έγκριτη έρευνα, οι Έλληνες συντάσσονται με το 75% των Ευρωπαίων που αποδέχονται το ευρώ ως κάτι θετικό και σημαντικό στη ζωή τους. Ωστόσο, ταυτοχρόνως η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων δεν αισθάνονται Ευρωπαίοι, όπως δηλώνουν.

Επιδοματική πολιτική: Το πότισμα του βάλτου

Μέσα σε μία μέρα είδαμε την κυβέρνηση να προχωρά σε δύο φιλολαϊκές αποφάσεις. Αφ’ ενός, τη χορήγηση ενός εφάπαξ επιδόματος 400 ευρώ για νέους ηλικίας 18-24 ετών, υπό τις προϋποθέσεις να ήταν εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ τον περασμένο Οκτώβριο και να είναι ακόμη άνεργοι. Αφ’ ετέρου, την ενίσχυση των προϋπολογισμών των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ με 41 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον.

Ο Ομπάμα και ο καλός λαϊκισμός που χρειαζόμαστε

Συμπληρώθηκε κιόλας ένας χρόνος από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Δεν κομίζω γλαύκας εις τας Αθήνας σημειώνοντας ότι ο δισεκατομμυριούχος σόουμαν χρησιμοποίησε τη μέγιστη των πολιτικών τεχνικών ώστε να πετύχει την εκλογή του. Τον λαϊκισμό.Το ενδιαφέρον είναι ότι συνεχίζει την ίδια τακτική και μετά την εκλογή του. Η αυθαίρετη μονομερής αναφορά στην Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, σε χρόνο αδιάφορο κατά τον οποίο δεν έχει υπάρξει καμία σχετική συζήτηση ή πολιτική πίεση, φανερώνει του λόγου το αληθές.

«Λευκός καπνός» για το Brexit και ευρωπαϊκές αναγκαιότητες

Πηγή: www.kingsleynapley.co.uk

Και ξαφνικά το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου βρήκε την Τερέζα Μέι να παίρνει το πρωινό της μαζί με τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ στις Βρυξέλλες. Ο «λευκός καπνός» στις διαπραγματεύσεις τουBrexitείναι γεγονός. Βεβαίως, ο λευκός καπνός που παραδοσιακά εξέρχεται από την καμινάδα της CappellaSistina του Βατικανού σημαίνει κάθε φορά ένα συγκεκριμένο τετελεσμένο γεγονός: Την εκλογή ενός νέου Πάπα. Εδώ, στα ευρωπαϊκά ζητήματα, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.

Ωστόσο, το πρώτο – πολυπόθητο και πολυθρύλητο – βήμα έγινε. Μια αργόσυρτη διελκυστίνδα μηνών, που χαρακτηρίστηκε από εκατέρωθεν αμετροέπειες και λεονταρισμούς, φαίνεται να έδωσε τη θέση της σε μια κατ’ αρχήν συμφωνία κυρίων (και κυριών εν προκειμένω).

Στο διά ταύτα, οι αρχικοί όροι που είχαν θέσει οι Βρυξέλλες έγιναν αποδεκτοί από το Λονδίνο:

Πρώτον, τον «λογαριασμό» που θα πληρώσει το Ηνωμένο Βασίλειο για να αποχωρήσει από το κοινό εγχείρημα.

Δεύτερον, τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων που κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο και των Ευρωπαίων που κατοικούν σε Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Και τρίτον, το καθεστώς των συνόρων ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και τη Βόρεια Ιρλανδία.

Σε ό,τι αφορά στον πρώτο όρο, όπως έσπευσε να δηλώσει ο Γάλλος διαπραγματευτής της Ένωσης, Μισέλ Μπαρνιέ, νούμερα δεν θα ανακοινωθούν μέχρι το τελικό κλείσιμο της συμφωνίας. Πρακτικά, θα τα μάθουμε όλα την άνοιξη του 2019.

Αναφορικά με το φλέγον ζήτημα των δικαιωμάτων Ευρωπαίων και Βρετανών που ζουν στην «άλλη πλευρά», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε: «Οι πολίτες της Ένωσης που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και οι Βρετανοί πολίτες που ζουν στην ΕΕ των 27 θα διατηρήσουν τα ίδια δικαιώματα όταν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την ΕΕ».

Επίσης, φαίνεται ότι η Τερέζα Μέι δούλεψε σκληρά για να φέρει τη μία άκρη ίσα με την άλλη. Διαπραγματεύτηκε με το ιρλανδικό συγκυβερνών κόμμα το ζήτημα των συνόρων και απέσπασε τη συμφωνία του στο να μην υπάρξει σύνορο ανάμεσα στην Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία. 

Ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ δεν έκρυψε τη χαρά του για τις εξελίξεις και δήλωσε ότι, ύστερα από τη θετική εισήγηση της Επιτροπής, που θα αναγνωρίζει την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, αναμένει από τα 27 Κράτη Μέλη να εγκρίνουν το αποτέλεσμα αυτό και να ανοίξουν το δρόμο για τη δεύτερη φάση των συνομιλιών.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, πήρε τη σκυτάλη και – σημειώνοντας ότι περιμένει ακόμη πολλά από τους Βρετανούς – δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε την προετοιμασία μίας στενής σύμπραξης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου στις εμπορικές συναλλαγές, αλλά επίσης στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του διεθνούς εγκλήματος, καθώς και στην ασφάλεια, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική».

Και εδώ βρίσκεται, κατ’ εμέ, η ουσία της όλης «υπόθεσης Brexit». Ο χρόνος που χάθηκε μέχρι να γίνει το πρώτο αυτό βήμα ήταν πράγματι πολύς. Το γεγονός αυτό ενδεχομένως προϊδεάζει και για δυσκολίες στο επόμενο και πιο δύσκολο στάδιο, που είναι αυτό της διευθέτησης της σχέσης ΕΕ-ΗΒ αμέσως μετά την αποχώρηση. Όμως το timing στο οποίο έγινε αυτό το πρώτο βήμα σίγουρα λέει κάτι. Δε νομίζω ότι η αυθημερόν άφιξη της Τερέζα Μέι στις Βρυξέλλες, πολύ νωρίς το πρωί της Παρασκευής (8/12), δεν θα μπορούσε να γίνει κάποιες ώρες ή μέρες αργότερα.

Εξάλλου, η σύνοδος κορυφής που αναμένεται να επικυρώσει τη θετική πρώτη εξέλιξη θα λάβει χώρα στις 15 Δεκεμβρίου. Στην πραγματικότητα, Ευρώπη και Ηνωμένο Βασίλειο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις τρέχουσες ηγεσίες τους, μοιάζουν να έχουν πραγματική ανάγκη – κι ας μην το ομολογούν πάντα ξεκάθαρα – το να θέσουν από νωρίς τις βάσεις για μια νέα ισχυρή εταιρική σχέση. Μια σχέση αμοιβαία επωφελής, θα τολμήσω να πω, πρωτίστως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας, με επιμέρους έμφαση στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Αυτά καθίστανται σήμερα αναγκαιότητες πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος – ου μη και παγκόσμιου, φυσικά – ίσως περισσότερο κι από αυτές ακόμη τις εμπορικές συναλλαγές.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η συζήτηση για τη δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Στρατού» έχει αναθερμανθεί τελευταία και συνεχώς ανατροφοδοτείται από πάμπολλες επίσημες και ανεπίσημες ευρωπαϊκές πηγές.

Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της Ένωσης των 28. Με την αποχώρησή του, τον πρώτο λόγο στον αμυντικό τομέα παίρνει η Γαλλία, που είναι αυτή τη στιγμή η μόνη πυρηνική δύναμη ανάμεσα στα 27 Κράτη Μέλη. Όμως, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που φλέγεται ξανά, η Ευρώπη δεν έχει άλλα περιθώρια να βλέπει τον εαυτό της ανήμπορο να δράσει.

Η πρωτογενής επιταγή των συνθηκών ότι η μόνη δύναμη την οποία διαθέτει η Ένωση είναι η ισχύς του Δικαίου της είναι ασφαλώς παραδοσιακή και κατοχυρωμένη αρχή. Δεν μοιάζει όμως να μπορεί σήμερα να απαντήσει επαρκώς στις προκλήσεις ενός διεθνούς και περιφερειακού περιβάλλοντος τρομοκρατίας, ασύμμετρων απειλών και απρόβλεπτων κινδύνων.

Προς δυσμάς, η Ένωση δεν μπορεί και δεν θα έπρεπε να ελπίζει σε βοήθεια/συμμαχία των ΗΠΑ. Ο Πρόεδρος Τραμπ αποδεικνύεται δυστυχώς ακριβώς τόσο ανερμάτιστος και απρόβλεπτος όσο αναμενόταν.

Προς ανατολάς, Ρωσία, Τουρκία και Κίνα δεν ήταν και δεν αναμένεται να καταστούν στο εγγύς μέλλον αξιόπιστοι εταίροι, ικανοί για συνεργασία πέραν συγκυριακών επιδιώξεων. Ταυτόχρονα, ο κίνδυνος της τρομοκρατίας παραμένει πάντα υπαρκτός, αναδιπλώνεται και εκφράζεται με ποικίλα μέσα, απειλώντας κυριολεκτικά τους πάντες.

Ύστερα από ένα χρόνο Τραμπ στην αμερικανική προεδρία, είναι φανερό ότι οι πραγματικότητες αυτές γίνονται αντιληπτές και από τις δύο όχθες της Μάγχης. Αυτό φυσικά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να σημάνει ότι οι διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν δεν θα είναι δύσκολες. Το αντίθετο. Κάθε πλευρά, ίσως λίγο περισσότερο η βρετανική, θα προσπαθήσει να προβάλλει τον εαυτό της ως εγγυητή της ασφάλειας και της ειρήνης στην ήπειρο, ενδεχομένως ακόμα και χρησιμοποιώντας διπλωματικά αυτό το στοιχείο προκειμένου να αποκομίσει οφέλη σε άλλα επίδικα της υπόθεσης.

Σε κάθε περίπτωση, η φάση του Brexit έχει μπει από σήμερα σε μια νέα, πιο δυναμική τροχιά. Ενδεχομένως, ο πολιτικός χρόνος να πυκνώσει αρκετά μέχρι τον Μάρτιο του 2019, χρονικό σημείο κατά το οποίο συμπληρώνονται δύο χρόνια από την υποβολή του αιτήματος ενεργοποίησης του Άρθρου 50.

Η ερχόμενη εβδομάδα είναι κρίσιμη προκειμένου οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια συμφωνία για τους βασικούς όρους του «διαζυγίου». Ο Γιούνκερ είχε δηλώσει σε κάποια φάση ότι «δεν θα είναι ένα φιλικό διαζύγιο, αλλά έτσι κι αλλιώς δεν επρόκειτο για μια σφοδρή ερωτική σχέση».

Ας ευχηθούμε τουλάχιστον να δούμε κάποια στιγμή ένα ουσιαστικό «friendswithbenefits» στην πράξη. Για το καλό όλων.

* Πρώτη δημοσίευση HuffPost Greece.

Η ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914

Τα Χριστούγεννα του 1914 βρήκαν την Ευρώπη στα χαρακώματα, να έχει μόλις ανοίξει έναν μεγάλο κύκλο αίματος, ανάμεσα στην Αντάντ (Μ. Βρετανία και Γαλλία) και τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες (Γερμανία, Αυστροουγγαρία). Ωστόσο, τα πρώτα εκείνα Χριστούγεννα του Μεγάλου Πολέμου, έλαβε χώρα ένα πραγματικά αξιοσημείωτο γεγονός.

Οι εχθροί αποφάσισαν να σιγήσουν για λίγο τα όπλα τους, να αντευχηθούν, να ανταλλάξουν δώρα και να παίξουν ποδόσφαιρο. Η εκεχειρία κράτησε για μία εβδομάδα και ήταν μία από τις πιο φωτεινές  όσο και σπάνιες στιγμές ανθρωπιάς στην παγκόσμια πολεμική ιστορία.

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας πριν από τα Χριστούγεννα, Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια από τα χαρακώματά τους. Σε μερικές περιπτώσεις η ένταση ελαττώθηκε σε βαθμό που οι στρατιώτες περπατούσαν για να κουβεντιάσουν με τους αντιπάλους τους και να τους προσφέρουν δώρα. Την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων πολλοί στρατιώτες και από τις δύο πλευρές επιχείρησαν με δική τους πρωτοβουλία να μεταβούν στην ουδέτερη ζώνη, να κάνουν παρέα και να ανταλλάξουν τρόφιμα και ενθύμια. Παράλληλα, έγιναν κοινές κηδείες, ενώ σε πολλές από τις συναντήσεις οι αντίπαλοι στρατιώτες τραγούδησαν μαζί τα κάλαντα ή έπαιξαν ποδόσφαιρο.

Η ανακωχή του 1914 θεωρείται μια συμβολική στιγμή ανθρωπισμού και ειρήνης μέσα σε μια από τις πιο βίαιες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας. Δεν έλαβε χώρα παντού· σε κάποιες περιοχές του μετώπου οι μάχες συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, ενώ σε άλλες απλώς οι δύο πλευρές συνεννοήθηκαν για την αποκομιδή των νεκρών. Τα Χριστούγεννα της επόμενης χρονιάς μερικές μονάδες οργάνωσαν ξανά εκεχειρία με τους αντιπάλους, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν ήταν τόσο εκτεταμένο όσο το 1914. Αυτό οφειλόταν μερικώς στις αυστηρές εντολές από τους ανωτέρους και των δύο πλευρών, που απαγόρευαν αυτό τον συγχρωτισμό. Το 1916, ύστερα από τις χωρίς προηγούμενο αιματηρές μάχες του Σομμ και του Βερντέν και την εκτεταμένη χρήση χημικών όπλων, όλο και περισσότερο οι στρατιώτες και των δύο πλευρών θεωρούσαν τους αντιπάλους τους ως υπανθρώπους και έτσι δεν έγιναν απόπειρες για άλλες τέτοιες εκεχειρίες.

Κατά τα πρώτα χρόνια του στατικού πολέμου των χαρακωμάτων οι εκεχειρίες δεν περιορίζονταν στην περίοδο των Χριστουγέννων, αντανακλώντας την αναπτυσσόμενη διάθεση να κοιτάζει κάθε πλευρά τη δουλειά της (live and let live). Έτσι, αντίπαλες μονάδες πεζικού που βρίσκονταν κοντά η μία στην άλλη απέφευγαν υπερβολικά βίαιες συμπεριφορές, συγχρωτίζονταν μεταξύ τους, συζητώντας ή ανταλλάσσοντας τσιγάρα. Σε μερικούς τομείς συμφωνήθηκαν περιστασιακά εκεχειρίες για να μπορέσουν οι στρατιώτες να μεταβούν ανάμεσα στις δύο γραμμές και να συλλέξουν τους τραυματίες και τους νεκρούς, ενώ σε άλλους υπήρχε σιωπηρή συμφωνία να μην ανταλλάσσονται πυροβολισμοί όταν οι άνδρες ξεκουράζονταν, ασκούνταν ή δούλευαν, πλήρως ορατοί στον εχθρό. Οι εκεχειρίες των Χριστουγέννων είναι αξιοσημείωτες λόγω του μεγάλου αριθμού των ανδρών που συμμετείχαν και του βαθμού της συμμετοχής — ακόμα και στους πιο ειρηνικούς τομείς ήταν ασυνήθιστο να δει κανείς δεκάδες αντιπάλους να βρίσκονται μαζί στο φως της ημέρας.

*Πρωτοδημοσιεύτηκε στο blog μου https://ixnilatisistorias.blogspot.gr/

Στοιχεία από: https://el.wikipedia.org/wiki/Ανακωχή των Χριστουγέννων

Η γοητεία της βίας, το άγος της δημοκρατίας

Συμπληρώνονται σήμερα εννέα χρόνια από το φόνο του 15χρονου τότε, μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από τον ειδικό φρουρό της Ελληνικής Αστυνομίας Επαμεινώνδα Κορκονέα.

Λευκή Φρουρά, του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ

Αυτή τη φορά θα ασχοληθώ με ένα κλασικό έργο, ελάχιστα όμως γνωστό στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Πρόκειται για τη "Λευκή Φρουρά" (Belaya gvardiya) του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ.

Οστάνδη 1936, του Volker Weidermann

Ολοκλήρωσα πρόσφατα την ανάγνωση του «Οστάνδη 1936» του Volker Weidermann (εκδόσεις Άγρα, 2017). Πρόκειται για ένα μυθιστορηματικής αφήγησης non fiction novel. Βασισμένο στην πραγματική ιστορία των παραμονών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το βιβλίο περιγράφει τη ζωή των αυτοεξόριστων ή ανεπίσημα εξορισμένων ταγών της γερμανόφωνης λογοτεχνίας της εποχής.

Το τέλος της Ιστορίας και η αμφισβήτηση της Πολιτικής

Τα ξημερώματα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, σε ηλικία 99 ετών. Ήταν ο τελευταίος μιας μεγάλης γενιάς πολιτικών ανδρών αυτής της χώρας.